Historie

Het orgel van de Lambertuskerk is gebouwd in 1861 door Willem Hardorff uit Leeuwarden. Het is nog altijd het grootste nog originele dorpskerkorgel van Fryslân.  Het bestaat uit een hoofdwerk van 12 stemmen, een bovenwerk met 9 stemmen en vrij pedaal met 8 stemmen. In totaal dus 29 stemmen.




De oorspronkelijke kleur van het orgel was lichtgrijs, afgezet met goud. Het orgelfront is waarschijnlijk ontworpen door de firma Van Dam uit Leeuwarden. Het onderste deel is namelijk identiek aan het Van Dam-orgel in Oudwoude en het bovenste deel aan dat van Hitzum.

Müllerorgel

In het jaar 1727 werd door niemand minder dan de bekende orgelbouwer Christian Müller uit Amsterdam een nieuw orgel gebouwd in de oude kerk van Menaam. Deze Müller is onder meer bekend als de bouwer van het prachtige en beroemde orgel in de Grote of Sint Bavokerk in Haarlem. Ook heeft hij het orgel in de Grote of Jacobijnerkerk te Leeuwarden gebouwd.

Het bouwen van een orgel was in die tijd een klus die jaren vergde en daarom was het gebruikelijk dat orgelbouwers naar de plek verhuisden waar ze een grote opdracht hadden. Zodoende streek Müller in 1724 met zijn hele werkplaats en personeel neer in Leeuwarden.

In 1727 was zijn orgel in Leeuwarden klaar.  In de tussentijd hadden de kerkvoogdijen van Bitgum en Menaam hem benaderd om ook in hun kerken een orgel te bouwen. Het Menamer orgel bestond uit een hoofdwerk met acht stemmen en een rugwerk van vijf stemmen met waarschijnlijk een aangehangen pedaal.

Zo rond 1850 was een nieuwe tijd aangebroken. Het Müller-orgel werd ouderwets bevonden, de destijds steenrijke kerkvoogdij wilde iets anders, namelijk een groot romantisch orgel. Willem Hardorff uit Leeuwarden kreeg de opdracht dit orgel te bouwen, voor 3200 gulden. Dat bedrag is vergelijkbaar met een kapitaal van zo’n 40.000 euro nu.

Beelden

De beelden bovenop het orgel zijn geleverd door de firma L. Grisanti uit Amsterdam. Het gaat om een harpspelende David, geflankeerd door twee engelen, waarvan de linker een dwarsfluit bespeelt en de rechter een triangel. Hij heeft echter alleen het stokje nog, de triangel is er niet meer. De beide engelen op de zijtorens blazen de bazuin. Mogelijk hebben de beelden ook al op het Müllerorgel gestaan, maar dat kan niet met zekerheid worden vastgesteld. Het gehele orgel  rust op een gesneden voet van gedraaide zuilen, vervaardigd in het derde kwart van de zeventiende eeuw.


Restauraties

In 1929 werd het orgel voor het eerst gerestaureerd, door de firma Bakker & Timmenga. Daarbij werd ook de klankgeving herzien. In 1989 volgde een nieuwe restauratie, gericht op de windladen en herstel van de windvoorziening.

De laatste grote werkzaamheden aan het orgel dateren van 2023 en 2024. Bakker & Timmenga vernieuwde eerst het leer van de magazijnbalgen en herstelde later de klaviatuur, de mechanieken en het pijpwerk. De pijpen werden allemaal losgehaald om te worden schoongemaakt.